Het belijden van de Winti religie was lange tijd bij wet verboden en het was dus strafbaar om hier openlijk mee bezig te zijn. Winti had en heeft nog steeds te maken met tal van stigma’s die bewust zijn gecreëerd en in stand gehouden. Pas in 1971 werd het verbod op Winti opgeheven. Toch heeft de wintileer kunnen overleven en heeft het zelfs te maken met een groeiende interesse. Wij geven je graag enkele redenen hoe het kan dat Winti en de leer ervan ondanks vele tegenwerkingen nog steeds levendig is.
Het is de filosofie van Winti dat ervoor gezorgd heeft dat het belijden en in praktijk brengen van de wintileer tot op de dag van vandaag nog bestaat en zelfs bloeit. Met de Winti filosofie bedoelen wij de manier van denken vanuit Winti. Winti heeft een manier van denken die zijn oorsprong kent in Afrika en die kun je ook afrocentrisch noemen.
Het positieve van deze filosofie is dat het in de mens zit middels de geest, waardoor het niet tastbaar is en dus niet van de mens kan worden afgenomen. De tot slaafgemaakte Afrikanen konden dus hun Winti manier van denken behouden en gebruiken om te overleven, waardoor de Winti filosofie, leer en religie nu nog steeds bestaat ondanks dat Winti en alles wat er mee geassocieerd werd tijdens de slavernij en ver daarna bij de wet verboden was. Hieronder volgen enkele filosofische gedachtes die de wintileer en religie levend hebben gehouden en nog steeds levend houden.
Verandering is onvermijdbaar
Verandering is onvermijdbaar en is inherent aan de natuur en het leven. Onze voorouders waren niet bang voor verandering en om te veranderen. Rituelen en tradities werden geherevalueerd, samengevoegd en aangepast. Sterker nog, dit is de manier waarop de wintileer is ontwikkeld, want deze bestaat uit diverse Afrikaanse spirituele bouwstenen. Echter door andere tijden, omgeving en omstandigheden zijn er veranderingen in de leer en de uitvoering ervan gebracht. Zo werd er in Afrika vrijwel geen alcohol gebruikt, maar tijdens Winti rituelen tegenwoordig wel.
Sabi en koni als uitgangspunt
Onze voorouders hielden zich niet vast aan het zichtbare en de materie, maar wisten dat het onzichtbare en het geestelijke meer invloed uitoefent en onvergankelijk is. Het zijn niet de zichtbare rituelen die domineerden, maar de sabi en koni achter de rituelen. Zonder sabi en koni is het onmogelijk om op een harmonieuze manier veranderingen te implementeren.
Winti is alles en overal
Winti is alles en overal en heeft invloed op iedereen en overal, want Anyame is het al. Winti is het begin en het einde. Winti is holistisch. Onze voorouders zagen Winti overal in en gebruikten deze leer in alle aspecten van hun leven. Niet alleen tijdens de rituelen zoals koti luku, wasi watra of winti pré, maar ook tijdens het aangaan van duurzame relaties, tijdens geboorte, tijdens hun werk, tijdens het hebben van plezier enz.
Selectieve informatieverspreiding
Onze voorouders waren secuur en selectief met het delen van informatie en het aangaan van verbindingen als het gaat om de wintileer. Men moest waardig blijken en aantonen om te kunnen gaan met al het goede en kwade dat met deze kennis verricht kan worden. Dit gold voor alle aspecten van Winti. Niet eenieder mocht bijvoorbeeld Winti poku spelen, niet iedereen mocht Winti verhalen vertellen en niet iedereen mocht bonu werk verrichten. Je moest je waardig tonen om dit te mogen doen. Men moest weten dat de kennis die je kreeg in de juiste handen was en dat jij deze kennis zou bewaken.
Wintileer als kracht om te overleven
Onze voorouders wisten dat de wintileer het ultieme wapen is om het kwaad dat slavernij is te overleven en te bestrijden. Net zoals dat geldt voor racisme en discriminatie. Onze voorouders haalden kracht uit de wintileer om te overleven, maar ook om in verzet te gaan en om weder op te bouwen.
Literatuurlijst
- Orunmila, K. & Akoeba, M. Winti Een Afro-Surinaamse spirituele wetenschap voor holistisch welzijn. Almere, Blaka Online, 2018.
- Orunmila, K. & Akoeba, M. Winti Sabi Filosofische weetjes over Winti. Almere, Blaka Online, 2022.
- Wooding, C.J. Winti: Een Afroamerikaanse godsdienst in Suriname. Paramaribo, Dubois, 2013.
