Ook wij van Blaka hebben de film Black Panther bekeken. Wij zijn van mening dat elke film meerdere lagen en boodschappen, oftewel een bepaalde codering, heeft die wij kunnen gebruiken in ons dagelijkse leven. Omdat deze film zo een grote impact heeft, dachten wij van Blaka dat het leuk zou zijn om een Black Panther decoded met jullie te delen. Dit artikel zal het eerste deel zijn van de Black Panther decoded van Blaka die wijzelf en jullie misschien nu ook kunnen gebruiken voor je eigen holistische welzijn.
Het eerste wat ons opviel aan de film is het thema relaties. Deze film is doordrenkt met relaties en alles wat ermee te maken heeft. Er zijn verschillende relaties in de film die allemaal weer met elkaar te maken hebben. Enkele van de relaties die wij hebben gezien zijn die van vaders en hun zoons, die van familie onderling, van de oudere generatie met de jongere generatie, de relatie tussen vrouwen en mannen, de relatie van Afrikanen onderling (denk aan Afrikanen op het continent zelf, maar ook die van continentale Afrikanen en de diaspora.) en last but not least de relatie tussen zwart (mensen met Afrikaanse roots) en wit (mensen met Europese roots). Omdat we meerdere boeken zouden kunnen schrijven over de topic relaties met betrekking tot de film Black Panther alleen al, leek het ons verstandig om een selectie te maken van de relaties die wij gaan bespreken.
Heb je Black Panther nog niet gekeken? Houd er dan rekening mee dat in onderstaande tekst wel verwezen wordt naar scenes uit de film.
Relatie tussen oudere generatie en jongere generatie
De eerste relatie die we bespreken is die van de oudere generatie met de jongere generatie. In de film zie je meerdere overgangen van de oudere naar de nieuwe generatie. De film begint met een flashback waarbij T’challa’s vader T’chaka, zijn oom N’jobu en een vertrouweling te zien zijn. Later in de film komt naar voren dat, terugblikkend op de flashback, de vader van T’challa na onenigheid zijn eigen broer heeft gedood en vervolgens samen met de vertrouweling en het grote geheim wat zij met zich meedragen, vertrekt naar Wakanda. Hij laat daarbij zijn broer en ook de zoon van zijn broer genaamd Erik Killmonger achter. Deze scene zet eigenlijk de toon van de hele film met betrekking tot relaties. Niet alleen van de oude naar de jongere generaties, maar van alle relaties. De keuzes die worden gemaakt, de geheimen die worden gehouden en onopgeloste zaken kunnen wat Surinamers noemen hebi’s opleveren bij de transitie van de oude naar de jongere generaties. Hebi’s is het Surinaamse woord voor zwaartes of lasten, maar kan makkelijk uitgelegd worden als overdraagbare negatieve karma. Deze hebi’s worden veroorzaakt door keuzes van de oudere generaties, die vervolgens niet worden opgelost en /of geheim worden gehouden voor de jongere generaties. Als voorbeeld noemden we al het doden van zijn broer, het achterlaten van zijn neefje en dit geheimhouden voor iedereen inclusief zijn zoon die hem nu moet opvolgen en dus met het probleem opgezadeld zit. Dit alles zorgt voor stress en conflicten voor de jongere generatie onderling. Een ander voorbeeld is het feit dat Killmonger’s vader zo lang heeft gewacht om zijn zoon mee naar zijn thuis (Wakanda) te nemen, dat het er nooit van gekomen is, omdat hij gedood wordt. Dit zorgde ervoor dat Killmonger wel een bepaalde binding had met Wakanda, maar tevens ook niet en hij eigenlijk een verstoorde relatie heeft met Wakanda en de manier waarop het wordt geregeerd. Wat dus resulteerde dat hij zich niets aantrok van de raad van ouderlingen en hij zelfs de ouderlingen beval om de tuin met hartvormige kruiden te verbranden.
Relatie tussen man en vrouw
De relatie tussen man en vrouw is zeker ook een die prominent aanwezig is in de film. Black Panther laat heel mooi zien hoe de traditionele, spirituele en symbolische relatie was in Afrika tussen man en vrouw en de rol van de vrouw in Afrika. De relatie van man en vrouw in Afrika was er een van balans en complementariteit. De rol van de vrouw in Afrika was goed duidelijk en werd ook gerespecteerd. De vrouw in Afrika was het kompas van de man. Dit komt goed naar voren door het feit dat T’Challa voor het grootste deel en gedurende de hele film omringd wordt door vrouwen, voornamelijk Nakia, Okoye, Ramonda en Shuri. Deze vrouwen begeleiden hem en beschermen hem. De man en de vrouw hadden elk een eigen levensdoel die elkaar aanvulden, maar samen hadden ze ook een gemeenschappelijk levensdoel. Je ziet het goed terug bij T’Challa en zijn vriendin Nakia. T’Challa is de nieuwe Black Panther en moet zijn volk leiden en is daarmee vader van de natie. Nakia is de wereld ingetrokken om andere Afrikaanse mensen buiten Wakanda te helpen, ze is daarmee moeder van Afrika. Hun gezamenlijke doel is om samen Afrika en haar mensen daarbinnen en buiten te leiden en beschermen. Aan het begin van de film heeft dit gezorgd voor een breuk in hun relatie, maar aan het einde van de film heeft T’Challa een oplossing gevonden om hun afzonderlijke doelen en hun gezamenlijke doel tot een project te maken waardoor hun relatie wordt hersteld. T’Challa gaat met Wakanda aan ontwikkelingshulp doen en Nakia gaat daar een prominente rol in spelen.
De film laat ook heel goed zien dat de vrouwen en mannen alle twee ten strijden trokken ten tijden van oorlog in Afrika. De vrouwen in Afrika, maar ook die in de diaspora konden verborgen krachten uit hun mannen halen. Dat zie je vooral in het gevecht tussen T’Challa en M’baku. T’Challa is aan het verliezen, maar zijn moeder en zijn zusje sporen hem aan en hij maakt oogcontact met ze, waardoor hij zichzelf herpakte en uiteindelijk het gevecht wint. Zijn moeder sprak de krachtige woorden: “Show him who you are!” uit. Het waren niet alleen de mannen die krijgers waren, maar de vrouwen net zo goed. De Dora krijgers van Wakanda symboliseren de vrouwelijke krijgers in Afrika. Ze doen denken aan de bekende Ahosi/ N’Nonmiton vrouwen die door de Europesen de Dahomey Amazone’s werden genoemd. Dit was een elite eenheid binnen het leger van de koning van Dahomeney, dat tegenwoordig Benin is. Deze eenheid bestond alleen uit vrouwen en zij waren zeer gevreesd als krijgers. Een krachtig voorbeeld is het stukje waarin de vrouwen Erik Killmonger met z’n allen insluiten. Dit laat overigens ook de kracht van de eenheid van de vrouwen zien. Overigens zijn de amazone uit Wonderwoman ook hier op gebaseerd, alleen wordt dat niet openlijk uitgesproken. In heel Afrika en ook bij de diaspora hebben vrouwelijke krijgers een belangrijke rol gespeeld. De geschiedenis heeft bewezen dat zij net zulke grote en moedige krijgers kunnen zijn als de mannen of misschien wel de sterkste waren. Nzinga, Nana Asantewaa, Amina van Zaria, Queen Nanny van Jamaica, zijn enkele voorbeelden van vrouwen die door de generaal Okoye van Wakanda in de film worden gesymboliseerd. Het zijn ook de vrouwen die in Black Panther, maar ook vroeger in Afrika het grote plaatje zagen en de behoefte van de overleving van de gemeenschap boven de persoonlijke behoefte stelden. Dit is te zien wanneer de generaal Okoye zegt dat ze trouw is aan de troon en niet aan de persoon die op de troon zit, met andere woorden zij is trouw aan de gemeenschap en niet de koning. Verder laat zij het ook zien op het moment dat haar man haar vraagt of zij in staat is om hem te doden en zij aangeeft dat zij dat voor Wakanda altijd zal doen.
De rol van Shuri is er ook een die de vrouw in Afrika en de diaspora innam en weer in zal moeten nemen als er naar ontwikkeling wordt gestreefd. Shuri staat voor de (technische) ontwikkeling en wetenschap van Wakanda en dus zij met Afrikaanse roots. Shuri is een van de reden waarom Wakanda zo ver ontwikkeld is. Een scene laat het verschil tussen de man en vrouw zien wanneer Shuri tegen T’Challa zegt niet omdat iets goed werkt, kan het niet verbeterd worden.
Kortom Black Panther geeft goed weer hoe Afrika was voor inmenging van vreemdelingen, namelijk dat mannen en vrouwen in balans waren. Er was geen reden voor feminisme en emancipatie voor de vrouw zoals dat hier in het westen wel nodig is geweest, omdat de vrouw al een belangrijke rol had in de gemeenschap. Verder kon de vrouw doen en worden wat ze wilde zolang het zorgde voor het overleven van de gemeenschap.
Relatie tussen continentaal Afrika en de Afrikaanse diaspora
De vete tussen T’Challa en Killmonger is er niet zomaar een. Zoals eerder gezegd, het is een hebi die zij van hun vaders hebben geërfd. Het is tevens ook een symbolische strijd waarbij T’Challa staat voor de continentale Afrikaan en Killmonger voor de Afrikaanse diaspora oftewel de nazaten van de tot slaafgemaakte Afrikanen. Ze symboliseren de strijd die zeer realistisch is en een die ervoor zorgt dat Afrikaanse mensen en Afrikanen in de diaspora tot de dag van vandaag geen eenheid vormen. Enerzijds voelen de Afrikanen in de diaspora zich in de steek gelaten en niet geaccepteerd als echte Afrikanen. De Afrikaanse landen zouden met hun hulpbronnen en natuurlijke rijkdommen veel meer kunnen doen voor de Afrikanen in de diaspora. En aan de andere kant heb je de continentale Afrikanen die zich onbegrepen voelen en die de Afrikanen in diaspora zien als medeveroorzaker van de uitbuiting van het continent Afrika. Killmonger geeft goed weer hoe vele nazaten van de tot slaafgemaakte Afrikanen zich voelen, namelijk dat zij niet volledig worden geaccepteerd door de Continentale Afrikanen, dat ze te weinig steun hebben gekregen en krijgen van de Afrikaanse landen nu tegen de misdaad die hun is aangedaan ondanks dat ze tot dezelfde familie behoren.
Het is interessant om te weten dat een zwarte panter (Black Panther) een katachtige is die vol zit met melanine. In Afrika is het meestal de luipaard en in Amerika de jaguar. Beide dieren lijken op elkaar, maar er zijn toch verschillen. De luipaard is gespierd, maar tenger en de jaguar is juist groter en heeft meer spiermassa. De luipaard heeft meerdere melanine (zwarte) vlekken op het lichaam en de jaguar heeft er iets minder maar ze zijn wel groter dan die van de luipaard. Zoals we al zeiden staat Killmonger symbolisch voor de nazaten van de tot slaafgemaakte Afrikanen die dus naar het continent Amerika werden gebracht en T’Challa staat voor de continentale Afrikanen (zij die zijn achtergebleven tijdens de slavernij). Killmonger staat dus voor de jaguar en T’Challa voor de luipaard. Dit is ook goed te zien aan hun lichaamsbouw als ze in de film tegenover elkaar staan, Killmonger is groter en heeft meer spiermassa, zoals de jaguar en T’Challa is gespierd, maar kleiner en tenger zoals de luipaard. Beide katachtigen zijn de zwarte panter (Black Panther) als ze vol met melanine zijn, ook in de film zijn zowel Killmonger als T’Challa beide de Black Panther.
Relatie tussen zwart en wit
En de laatste relatie en zeker geen onbelangrijke is die tussen zwart en wit. Hierbij spelen de FBI agent Ross en de schurk Klaue twee type witte mensen (mensen van Europese oorsprong) waarmee wij als mensen met Afrikaanse roots te maken krijgen. De een, Klaue, is de geboren vijand en die doet alles om te parasiteren en profiteren van de rijkdommen van Afrika en zijn bevolking. Hij symboliseert de witte man die onze voorouders tot slaaf maakte en verscheepte naar Amerika. Dezelfde personen die hun en hun nazaten programmeerde om een haat te ontwikkelen tegenover Afrika en de continentale Afrikanen. En de ander, Ross, symboliseert de witte man die zich verzet tegen mannen als Klaue en op sommige momenten wil samenwerken met de Afrikaan. Het is interessant om te weten dat de acteur die Klaue speelt in Black Panther ook Gollum in The Lord of the rings speelde. Iedereen die The Lord of the rings heeft gezien weet dat Gollum altijd op zoek was naar wat hij noemde ‘my precious’ en ook in deze film is Klaue als een bezetene constant op zoek naar iets waardevols, namelijk vibranium, dat symbool staat voor de rijkdommen in Afrika die zijn gestolen in de geschiedenis. Wat dus extra aanduid dat Klaue symbool staat voor de witte slavenhandelaar en de kolonisator. Overigens staat vibranium ook symbool voor melanine. Melanine is datgene wat o.a. de mensen met Afrikaanse oorsprong hun donkere huid geeft. Het staat dus ook symbool voor de Afrikanen en geeft dus ook aan dat het meest waardevolle dat uit Afrika is gestolen ten tijden van slavernij de Afrikaanse mensen zijn. CIA agent Ross symboliseert een andere type witte man zoals we al aangaven, namelijk een die in bepaalde mate wel begaan is met het lot van de Afrikaanse mensen. Hij ziet ze ook als een bondgenoot, maar bewust en onbewust blijft hij Afrika en de Afrikanen als minderwaardig en onderontwikkeld zien. In zijn gedachtes betekent het westen meer voor Afrika dan andersom. Hij symboliseert niet de slavenhandelaar, maar wel de witte man die er enkele koloniserende gedachtes op na houdt. In de film wordt hij door Shuri ook Coloniser (kolonisator) genoemd.
Zoals wij in het begin van het artikel aangaven, kunnen wij door blijven gaan met de betekenis van relaties gezien vanuit de film Black Panther en boeken vol vullen hierover. Wij hebben ons beperkt tot bovenstaande. Voor de mensen die nieuwsgierig zijn naar onze volgende topic vanuit de Black Panther film, to be continued…
